بررسی نحوه تشکیل و طبقه‌بندی خاک‌های موجود در یک ردیف پستی و بلندی در منطقه فسارود داراب (استان فارس)

مطالعه خاک­ها در امتداد یک ردیف پستی و بلندی، اصل مهمی برای بیان مفهوم تکامل و تغییرپذیری مکانی خاک­ها است که به صورت پیوسته در امتدادی مشخص تشکیل شده­اند. هدف اصلی این پژوهش بررسی دو رویکرد کانی­شناسی رس و شاخص شباهت سورنسون در توصیف تشکیل و تکامل خاک­های موجود در اراضی منطقه فسارود (داراب) می­باشد. سه واحد فیزیوگرافی؛ واریزه­های سنگریزه­دار، دشت دامنه­ای و دشت سیلابی در منطقه تعیین شدند. نه پدون مشاهداتی بر اساس نقشه واحدهای فیزیوگرافی منطقه در امتداد شمال غربی – جنوب شرقی حفر گردیدند. خاک­های واقع در دشت سیلابی به­صورت تیپیک اندواکوئپتز و اکسی اکوئیک هاپل یوستپز رده­بندی شده­اند که فرآیندهای گلی­زیشن و اکسیداسیون احیاء در آنها رخ داده است. دو زیرگروه خاک فلوونتیک هاپلیوستپز و تیپیک کلسی­یوستپز در واحد فیزیوگرافی دشت­ دامنه­ای شناسایی شدند که به­ترتیب وقوع دوره­ای فرآیندهای فرسایش و رسوب منجر به کاهش نامنظم کربن آلی و تشکیل افق زیر سطحی کلسیک از مهمترین مشخصه­های آنها می­باشد. موقعیت واریزه­های سنگریزه­دار دارای تیپیک یوست ­اورتنتز است که خاکی جوان و با بیش از 60 درصد سنگریزه در افق زیر سطحی می­باشد. کانی­شناسی رس نشان داد که کانی­های اسمکتیت، ایلایت، کلرایت، پالیگورسکیت و کائولینیت کانی­های موجود در موقعیت واریزه­های سنگریزه­دار، دشت دامنه­ای و دشت سیلابی می­باشند. نتایج شاخص تشابه خاکرخی از سطح راسته، زیرراسته، گروه بزرگ، زیرگروه و فامیل بترتیب 5/0، 54/0، 55/0، 74/0 و 74/0 حاصل شد که دارای روندی افزایشی می­باشد. به طور کلی رویکرد کمی شاخص تشابه نسبت به کانی­شناسی رس بهتر توانسته است تغییرات خاک­ها را در موقعیت­های مختلف شیب توصیف نماید.